5 bin 200 delikten oluşan gizemli yapı: “Blockchain”i İnkalar mı icat etti?

Monte Sierpe bölgesinde bulunan, yaklaşık 1,6 km boyunca uzanan ve toplam 5 bin 200 çukurdan oluşan yapı, yaklaşık 600 yıldır gizemini koruyordu.

1933’te havadan çekilen fotoğraflarla akademik ilgi gören alanın maksadı hakkında bugüne kadar savunma, su toplama, bahçecilik, mezar alanı, jeoglif yahut madencilik üzere pek çok teori ortaya atıldı.

Teoriler tükendiğinde, amatör araştırmacılar yapının “uzaylılarla” ilgili olduğuna dair tezler öne sürmeye başlamıştı.

ÇÖZÜM DİJİTAL ARKEOLOGLARDAN GELDİ

Geçen hafta hakemli bilimsel mecmua Antiquity’de yayımlanan akademik bir çalışma, bu gizemi nihayet aydınlattı.

Dijital arkeologlardan oluşan araştırma takımına nazaran Monte Sierpe isimli bu yapı, aslında bir hesaplama ve ticaret sistemi olarak kullanılmıştı.

Çalışmanın başyazarı Jacob Bongers, The Conversation’da kaleme aldığı yazıda, “Monte Sierpe’nin başlangıçta bir takas pazarı fonksiyonu gördüğünü, daha sonra İnka İmparatorluğu periyodunda (1400-1532) mahallî halktan vergi toplamaya yarayan büyük çaplı bir muhasebe aracına dönüştürüldüğünü düşünüyoruz” dedi.

MUAZZAM KAYIT SİSTEMİ

Bongers, yapıyı günümüz lisanıyla tanımlayarak, “Bu tepecik, İnka İmparatorluğu için devasa bir elektronik tablo üzere işliyordu” sözlerini kullandı. Birtakım araştırmacılar buna “defter” diyor.

Dahası, şaşırtan düzenliliği ve her bir çukurun muhakkak bir fonksiyona sahip olduğu kanısı, kimi bilim insanlarının bu sistemi günümüzün blok zinciri (blockchain) yapısına benzetmesine neden oldu. Bu yapı tıpkı blok zinciri üzere birbirini takip eden, doğrulanabilir kayıt ünitelerinden oluşuyor.

400 yılı aşkın mühlet boyunca çukurların gizemi çözülememişti; artık ise And uygarlıklarının para kullanmadan ve yazı yazmadan yüz binlerce insanı nasıl organize ettiğine dair büyük bir sorunun cevabını vermiş oldu.

Araştırmacı Bongers durumu özetliyor:

“İnka İmparatorluğu, devasa toplulukları para ve yazılı kayıt olmadan nasıl yönetti? Monte Sierpe bunun karşılığını veriyor.”

BLOCKCHAIN NEDİR, YAPISI NASIL?

Blockchain, merkezi bir otoriteye gereksinim duymadan dataların inançlı ve şeffaf bir formda kaydedilmesini sağlayan dağıtık bir kayıt teknolojisi.

Blok ismi verilen bilgi modülleri, birbirine kriptografik metotlarla bağlanarak zincir oluşturur. Her blok, evvelki bloğun bir özetini (hash), süreç kayıtlarını ve vakit damgasını içerir. Bu sayede zincirdeki bilgiler geriye dönük olarak değiştirilemez hale gelir.

Blockchain, süreçlerin milyonlarca aygıtta tutulan kopyalar sayesinde doğrulanmasını sağlar ve manipülasyon ihtimalini neredeyse sıfıra indirir. En çok kripto para ünitelerinin altyapısı olarak bilinse de tedarik zinciri, oy sistemleri, finans, sıhhat ve kimlik doğrulama üzere birçok alanda kullanılabilen devrimsel bir teknoloji.