Emine Erdoğan: Kültürel miras savunuculuğu, hepimiz için bir misyon ve bir vefa borcudur

Ankara’da Emine Erdoğan’ın himayesinde Anadolu Medeniyetleri Müzesinde düzenlenen ve 35 kesimlik koleksiyondan oluşan ‘Anadoludakiler: Sof’un Vakitsiz Yolculuğu’ standı açıldı.

Açılışa, Emine Erdoğan’ın yanı sıra Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve eşi Hasret Kacır, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve eşi Pervin Ersoy, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, TBMM Lideri Numan Kurtulmuş’un eşi Sevgi Kurtulmuş, Ankara Valisi Vasip Şahin ve eşi Şeyma Şahin, Kalkınma Ajansları Genel Müdürü Ahmet Şimşek, Ankara Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Duhan Kalkan, moda dizayncıları, moda mecmualarının yayın direktörleri ve bayan giysi bölümünden firma temsilcileri katıldı.

Programda konuşan Emine Erdoğan, sof kumaşın, Ankara’nın taşına, toprağına sinmiş bir hafıza, asırlara yayılmış bir kültür birikimi olduğunu belirtti. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara Valiliği, Ankara Kalkınma Ajansı ile Ankara El Sanatları ve Tasarım Merkezinin unutulmaya yüz tutmuş bu mirası büyük bir emekle hayata döndürdüğünü belirten Erdoğan, sof kumaşı müze vitrinlerinden çıkarıp, usta ellerle buluşturduklarını, medeniyete karşı takdire şayan bir vefa örneği gösterdiklerini söyledi.

“SOF KUMAŞI, ANKARA’NIN ALAMETİFARİKALARIDIR”

Küreselleşen dünyada, kültürel kıymetlerin bir bir gündelik ömürden silindiğine dikkat çeken Emine Erdoğan, tıpkı Ankara’nın bir vakitler, lisanlara destan sof kumaşının ve her göreni kendine hayran bırakan tiftik keçilerinin evvel nostaljiye, sonra hatırlanması bile mümkün olmayan, yitik birer hazineye dönüştüğünü vurguladı. Ankara’ya gelen seyyahların bu hayranlığı seyahatnamelerinde kaleme aldıklarını ve sof kumaşın zarafetini övmekle bitiremediklerini belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

“Mesela, 1618’de Ankara’da bulunan Polonyalı bir seyyah, ‘Buradaki kent halkının hepsi sofçulukla uğraşır, âlâ cins sof dünyanın her tarafına buradan dağılır.’ diye yazmıştır. 1640’larda Ankara’ya gelen Evliya Çelebi, ‘Bu kumaş Ankara’ya mahsustur, dünyanın hiçbir yerinde üretme imkanı yoktur. Kadın-erkek herkesin işi, tiftikten kumaş dokumaktır. Hatta, Ankara’dan eğrilmiş iplik alalım, Fransa’ya götürelim, tiftik kumaşı üretelim dediler, lakin dokudukları şey tekrar sof olmadı.’ diye söz eder. Görüyoruz ki tiftik keçisi ve sof kumaşı, Ankara’nın alametifarikalarıdır. O nedenle bugün, dokuma tezgahlarında tekrar sof kumaşı dokumak, medeniyetimizin ruhunu, muvaffakiyetini, kimliğini ve belleğini dokumak demektir.”

“KUMAŞIN YÜZEYİNE DOKUNDUĞUNUZDA KÜLTÜR HARİTASINA DA DOKUNURSUNUZ”

Emine Erdoğan, dokumaların, kumaşların, hayat seyahatinin eşlikçileri olduğunu, her başlangıç, her son ve her dönüm noktasının dokumalarla mana bulduğunu söyledi.

Kına gecesinden sünnet merasimine kadar her geleneğin öyküsünün kumaşların lisanıyla anlatıldığını belirten Erdoğan, “Gelin duvakları yuva kurmanın rahmetinin, dervişin sırtındaki hırka tevazu ve edebin, kaftan kudretin, öpüp başımıza koyduğumuz al bayrak aziz vatanın, seccadeler ise kutsalın lisanı olur. Bir kumaşın yüzeyine dokunduğunuzda, uzun bir medeniyet öyküsüne ve büyük bir kültür haritasına da dokunursunuz.” değerlendirmesinde bulundu.

Erdoğan, bu nedenle 2021’de Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın takviyeleriyle, Türk Dokuma Atlası Projesini hayata geçirdiklerini anımsatarak, Selçuklu ve Osmanlı devri boyunca, dünyada ‘Türk kumaşı’ ismiyle nam salmış, dokuma kültürünü oluşturan pahaları tek tek ele aldıklarını, 7 bölgedeki dokumaları araştırdıklarını, tespit ettiklerini kimliklendirdiklerini bildirdi.

“KÜLTÜREL MİRAS SAVUNUCULUĞU BİR VEFA BORCUDUR”

Emine Erdoğan, geçen yıl ayrıyeten Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıyla ‘Anadolu’dakiler Projesi’ni başlattıklarını da anımsatarak, şunları tabir etti:

“İstedik ki birinci dokumanın yapıldığı, birinci ekmeğin piştiği, birinci parşömenin üretildiği, birinci fotoğrafın çizildiği, birinci masalın anlatıldığı Anadolu’nun zenginliğini geleceğe aktaralım. Göbeklitepe’nin, Çatalhöyük’ün, Mezopotamya’nın, insanlığa bıraktığı ortak mirası ihya edelim. Zira, Anadolu, Hititlerden Romalılara, Selçuklulardan Osmanlılara kadar, pek çok medeniyete mesken sahibi olmuş, kadim bir yurttur. O yüzden, bizler, medeniyetimizi oluşturan, her ilmeği, her rengi, her motifi, her zanaatı muhafazalı ve yaşatmalıyız. Kültürel miras savunuculuğu, hepimiz için bir misyon ve bir vefa borcudur.”

“SOF, BAŞLI BAŞINA BİR ZARAFET ŞÖLENİ SUNUYOR”

Emine Erdoğan, tüm dünyada, lokal, otantik ve doğal eserlere olan talebin günbegün arttığını, yavaş ve sürdürülebilir modaya yönelik büyüyen bir ilginin olduğunu söyledi.

İnsanların artık gardıroplarını açtıklarında evladiyelik giysiler görmek istediğini, etik, doğa-dostu ve sürdürülebilir üretimi desteklediklerini belirten Emine Erdoğan, bunun hem sof kumaşın hem de tüm Anadolu dokumalarının, hak ettikleri ilgiyi tekrar kazanmaları için bir fırsat olduğuna işaret etti.

Emine Erdoğan, “Sof, o kadar özel bir kumaş ki, ipeksi yapısıyla, başlı başına bir zarafet şöleni sunuyor. Ayrıyeten, yazın serin, kışın sıcak tutan yapısı, neme karşı dirençli olması ve kırışmaması üzere özellikleriyle öne çıkıyor. İz Ankara Tasarım ve El Sanatları Merkezimiz, halihazırda, sof kumaşından şal, fular ve erkek atkısı üretiyor. Ayrıyeten dantel, iğne oyası, keçe üzere klasik el sanatlarımızı sofla buluşturuyor” bilgisini paylaştı.

“BÜYÜK BİR DOKUMA GÜCÜMÜZ VAR”

Emine Erdoğan, Türkiye’de güçlü bir dokuma bölümü ve yetenekli dizayncılar bulunduğunu belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Geleneksel sanatlarımızı birbiriyle konuşturmak ve çağın tasarım anlayışlarına yanıt verir hale getirmek, hakikaten takdire şayandır. Bu noktada, moda tasarımcılarımıza ve dokuma bölümümüze de değerli bir sorumluluk düştüğü kanaatindeyim. Zira, bizim sahiden hem çok yetenekli tasarımcılarımız hem de büyük bir dokuma gücümüz var. Münasebetiyle yeni bir açılım yapmak ve Anadolu’dan dünya markaları çıkarmak bir hayal değil, ulaşabileceğimiz bir maksattır. Bu manada, Ankara sof kumaşı için atılan adımların, ilham verici olduğunu düşünüyorum. Önümüzdeki süreçte, medeniyetimizin kültür mirasını, üniversal kültür ile tanıştıracak, yeni projelerin yapılacağına yürekten inanıyorum.”

BAKAN ERSOY: ANADOLU’DAN AVRUPA’YA UZANAN BEDELLİ BİR TİCARET ÜRÜNÜ

Programda konuşan Bakan Ersoy ise “Hanımefendinin çok pahalı dayanaklarıyla sof kumaşın da tekrar dokunmaya başlaması, tarihimize, kültürümüze, medeniyetimize ve onun biricikliğini yansıtan yapıtlarına olan hassasiyetimizin bir göstergesidir. Ankara keçisinin tiftiğinden üretilen sof kumaş ise yazın serin, kışın sıcak tutarak, az buruşan ve sağlıklı yapısıyla bilhassa giysi ve şal üretiminde tercih edilmiştir. Yumuşak dokusuna karşın yüksek dayanıklılığı ve mevsimsel konforu sayesinde toplumun seçkin kesitleri tarafından istek görerek kültürel tarihimizde ayrıcalıklı bir yere sahip olmuştur. Bu özellikleri, sof kumaşı sırf gündelik bir kullanım gereci olmaktan çıkararak yüzyıllar boyunca Anadolu’dan Avrupa’ya uzanan kıymetli bir ticaret eseri haline getirmiştir” tabirlerini kullandı.

BAKAN KACIR: SOF DOKUMA ATÖLYELERİ KURDUK

Bakan Kacır ise Anadolu’dakiler Projesi kapsamında, unutulmaya yüz tutmuş bir zenginliği daha gün yüzüne çıkarmanın memnunluğunu yaşadıklarını söyleyerek, “Projemizin ‘Beceri’ teması altında yine dirilttiğimiz kültürel mirasımızın en nadide örneklerinden biri de Ankara’mızın pahası sof kumaşıdır. Bir vakitler Ankara keçisinin tiftiğinden eğrilen iplikten dokunan sof kumaşı; Osmanlı Devleti’nin değerli bir ihracat kalemiydi. Osmanlı’nın iktisadi gücüne katkı sağlayan, şöhreti 16’ncı ve 17’nci asırlarda Avrupa’ya kadar ulaşan bir eserdi. Bu kadim zanaatın yine hayat bulması, Ankara’nın tarihten gelen ekonomik kimliğine vefa borcumuz. Bayan emeğinin, mahallî üretimin ve sürdürülebilir iktisadın desteklenmesi ismine da çok değerli. Bu anlayışla, Anakara Kalkınma Ajansımız eliyle 91 milyon liranın üzerinde dayanak sağladığımız beş projeyle; sof kumaşın üretiminin yine canlandırılması, tanıtım ve pazarlama altyapısının güçlendirilmesi için adım attık. Kızılcahamam, Çamlıdere, Güdül, Altındağ ve Ayaş’ta sof dokuma atölyeleri kurduk” tabirlerini kullandı.

SOF KUMAŞTAN DİKİLEN KIYAFETLER DEFİLEDE SUNULDU

Emine Erdoğan, konuşmaların sonrasında sunuculuğunu Ebru Akel’in üstlendiği ve sof kumaştan 35 kıyafetin gösteriminin yer aldığı defileyi izledi. Defilenin son kıyafetini ise eski dünya hoşu ve oyuncu Azra Akın davetlilere sundu. Programda sonrasında, Emine Erdoğan ve davetliler fotoğraf çektirdi.