Denetimsiz toplanan bitkiler ve toplu yemeklerdeki sıhhatsiz besinler zehirlenme riskini artırıyor

Türkiye’nin farklı vilayetlerinde son devirde görülen besin zehirlenmesi hadiseleri üzerine Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı vatandaşlara yönelik ihtarlarda bulundu.

Buna nazaran, besin zehirlenmelerinin kıymetli bir kısmı, menşei bilinmeyen, etiketsiz besinlerin ve tabiattan özensiz toplanan bitkilerin tüketilmesinden kaynaklanıyor.

Sinir sistemini etkileyen güçlü toksinler içeren kimi bitkiler, kısa müddette görme kaybı, şuur bulanıklığı ve teneffüs yetmezliği sonuçlarına yol açabiliyor.

UZUN MÜDDET BEKLEYEN YEMEKLER BESİN ZEHİRLENMESİNE YOL AÇIYOR

Gıda zehirlenmelerinde bir öbür risk faktörünü de toplu yemek tertiplerinde sıhhatsiz kaidelerde hazırlanan besinler oluşturuyor. Bu durumdan kaynaklı zehirlenmelerde, çoklukla tek tencerede pişirilip uzun müddet bekletilen yemekler, uygunsuz taşıma şartları yahut çapraz bulaşma rol oynuyor.

Yemeklerin pişirildikten sonra en kısa müddette tüketilerek oda sıcaklığında uzun mühlet bekletilmemesi, sıcak tutulacak besinlerin 65 derecenin altına düşmemesi ve bu sıcaklıkta 3 saatten fazla bekletilmemesi, catering firmalarının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen İşletme Kayıt Evrakı’na sahip olup olmadığının denetim edilmesi gerekiyor.

Bununla birlikte, çiğ ve pişmiş eserlerin birebir ekipmanla hazırlanmasından kaçınılarak çapraz bulaşmanın önlenmesi, et, pilav ve salataların kapalı kaplarda taşınması, kullanılan suyun içilebilir nitelikte olmasının sağlanması, kuyu yahut tanker suları için tahlil raporu bulundurulması ehemmiyet taşıyor.

Artan yemeklerin sonraki gün yine ısıtılarak servis edilmemesi, yemek sonrası bulantı, karın ağrısı, halsizlik üzere belirtiler gösteren şahısların 112’ye yönlendirilmesi, toplu yemek sağlayan işletmelerin her öğünden en az 72 saat numune saklama zorunluluğuna uyması da toplu yemek tertibi yapan işletmelerin alması gereken tedbirler ortasında sıralanıyor.

Etiketsiz, menşei meçhul ve kayıt dışı eserlerin tüketilmesi önemli sıhhat riski oluşturuyor, internet ve toplumsal medya üzerinden “organik” yahut “ev yapımı” denilerek satılan eserlerde de kontrol dışılık riski bulunuyor.

Açıkta satılan besinlerin tercih edilmemesi, tabiattan toplanan mantar, meyve ve otların uzman onayı olmadan tüketilmemesi, bozulmuş, şişmiş, rengi değişmiş konservelerin muhakkak tüketilmemesi, kuşkulu eserlerin ALO 174 Besin Çizgisi yahut WhatsApp İhbar Sınırı üzerinden bildirilmesi, hadiseyle bağlantılı örnek eser ve ambalajların saklanması öneriliyor.

81 VİLAYETTE BESİN DENETİMİ

Öte yandan Tarım ve Orman Bakanlığı, bu yıl 81 vilayette çeşitli işletmelere yönelik 1 milyon 103 bin 52 besin kontrolü yaptı.

Toplu tüketim yerlerinin kayıt ve onay durumları, hijyen şartları ve koruma sıcaklıklarının tertipli olarak denetim edildiği kontrollerde, uygunsuzluk tespit edilen işletmelere 25 bin 749 adet idari para cezası uygulandı, 2 milyar 206 milyon 162 bin 590 lira meblağında yaptırım kararı alındı ve 495 işletme hakkında kabahat duyurusunda bulunuldu.

İstanbul’da faaliyette olan 135 bin 717 besin işletmesinde, bu yıl boyunca 192 bin 148 resmi denetim yapıldı, 8 bin 26 işletmeye idari para cezası uygulandı ve 79 belge Cumhuriyet Başsavcılığına kabahat duyurusu olarak iletildi.

Diğer yandan, Beşiktaş ilçesinin Ortaköy Mahallesi’nde faaliyet gösteren 138 besin işletmesine yönelik 202 resmi denetim gerçekleştirildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı, tüketicilerin gıda okuryazarlığını artırmak emeliyle toplumsal medya kampanyaları, okul eğitimleri ve işletmelerde bilgilendirme faaliyetleri yürütüyor. Bu kapsamda Türkiye, Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi öncülüğünde sürdürülen “#Safe2Eat” kampanyasına bu yıl birinci kez katıldı.

Ayrıca Sağlık Bakanlığı ve il sağlık müdürlükleri tarafından yürütülen “Gıda Kaynaklı Zehirlenmelerde Erken Bildirim Programı” sayesinde muhtemel salgın belirtileri süratli halde takip ediliyor.

Şikayet üzerine yapılan denetimlerde, eserlerden numune alınarak halk sıhhati laboratuvarlarında inceleniyor. Uygunsuzluk tespit edilmesi halinde, bahis savcılığa ve ilgili kurumlara eş vakitli olarak iletiliyor.