Gençleştiren dörtlü: Soğan, zerdeçal, lahanagiller ve yeşil çay! Hücreleri tertemiz yapıyor

Temelinde hücre paklığı var

Yaşam mühletini uzatmak ve yaşlanma suratını yavaşlatmak, çağdaş beslenme biliminin en değerli gayelerinden biri haline geldi. Senolitik tedavinin yeni bir yaklaşım olduğuna dikkat çeken Uzman Diyetisyen Ezgi Akdağ, ‘’Senolitik tedavi, yaşlanmanın biyolojik temellerine odaklanan ve yaşlanmış (senescent) hücrelerin bedenden uzaklaştırılmasını hedefleyen nispeten yeni bir bilimsel yaklaşım. Bu hücreler, vakitle doku işlevlerini bozar ve kronik inflamasyonu tetikler. Senolitik stratejiler bu hücreleri temizleyerek hücre gençleşmesini dayanaklar. Senolitik yaklaşımın temelinde hücre paklığı diyebileceğimiz bir düzenek vardır. Bedendeki yaşlı hücrelerin eliminasyonu, yeni ve sağlıklı hücrelerin oluşumunu teşvik eder. Bu süreç, diyet, bitkisel bileşikler ve aralıklı oruç üzere metabolik gerilim uygulamaları ile desteklenebilir’’ dedi.

Etkili dörtlü; Soğan, zerdeçal, lahanagiller ve yeşil çay

Senolitik tesire sahip esas besinlerin başında kırmızı soğan ve elma kabuğu geldiğini açıklayan Uzman Diyetisyen Ezgi Akdağ, “Kuersetin açısından zengindir. Kuersetin; güçlü bir antioksidan ve doğal antiinflamatuvardır. Hücre hasarını azaltır, bağışıklığı takviyeler ve damar sıhhatini koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatır. Çilek, hurma ve domates, fisetin içerir. Fisetin, yaşlanmış hücrelerin temizlenmesine yardımcı olur, yeni hücre oluşumunu dayanaklar. Zerdeçal içeriğindeki kurkumin, antiinflamatuvar ve hücre esirgeyici tesiriyle öne çıkar. Oksidatif gerilimi azaltarak hem karaciğer hem de hudut hücrelerini korur, sistemli tüketildiğinde hücresel tamiri dayanaklar. Lahanagiller (brokoli, karnabahar vb.) sülforafan açısından zengindir. Sülforafan; detoksifikasyon enzimlerini aktive eder, toksinlerin bedenden atılımını kolaylaştırır. Ceviz, bitter çikolata, yeşil çay ve kahve üzere polifenol zengini ise mitokondri işlevlerini destekleyen doğal antioksidanlar içerir. Güç metabolizmasını düzenler, beyin ve kas hücrelerinde yenilenmeyi teşvik eder” bilgilerini paylaştı.

35 YAŞ VE ÜZERİNE ÖNERİLİYOR

Longevity beslenmesinin temelinde, düşük hayvansal protein yüküne sahip, bitkisel yüklü bir model yer aldığını belirten Akdağ, ‘’Sebzeler, bakliyatlar, tam tahıllar ve zeytinyağı üzere Akdeniz tipi besinler, hücresel tamiri destekleyen fitokimyasallar ve lif açısından zengindir. Bu model, metabolik dengeyi koruyarak uzun ömür ve sağlıklı yaş alma sürecine katkı sağlar’’ dedi. Senolitik diyet yaklaşımı ekseriyetle 35 yaş ve üzerinde önerildiğinin altını çizen Akdağ, kelamlarını şöyle sürdürdü: ‘’Hücresel yaşlanmayı yavaşlatmak isteyen herkes, uzman denetiminde bu prensiplerden yararlanabilir.  Bu yaklaşım şahsa özel bir beslenme planı gerektirir. Aralıklı oruç ve/veya kalori kısıtlaması ile metabolik yenilenme tetiklenir. Senolitik bileşenler içeren besinler (örneğin kuersetin, fisetin, kurkumin, EGCG üzere polifenoller) diyete dahil edilir. Hücre paklığı ve mitokondri aktivasyonu desteklenir’’ diye konuştu.

KRONİK YORGUNLUK YAŞLANMA SİNYALİ

Senolitik diyetin hangi kademede devreye girdiği sorusunu Ezgi Akdağ, şöyle yanıtladı: ‘’Bu yaklaşım bilhassa, metabolik yavaşlama, kronik yorgunluk, insülin direnci yahut hormonal dengesizlik üzere yaşlanma belirtilerinin başladığı periyotta devreye alınır. Maksat, yaşlanma sürecini hücresel seviyede yavaşlatmaktır. Senolitik diyet: Hormesis prensibi: Bedene denetimli gerilim uygulanarak (örneğin açlık, soğuk maruziyeti) adaptif düzgünleşme sistemlerinin aktive edilmesi; mitokondriyal aktivasyon: Güç üretim merkezlerinin güçlendirilmesi;antiinflamatuvar istikrar: Hücresel inflamasyonun azaltılması ve otofaji: Hücre içi atıkların temizlenmesi ve yenilenme.’’

Kontrollü gerilime sokulan beden nasıl gençleşiyor?

Hormesis, bedenin denetimli gerilim altına sokularak güçlenme ve adaptasyon göstermesi manasına geliyor. Yani, “az ölçüde gerilim yarar sağlar” prensibidir. Ezgi Akdağ, bunun nasıl sağlandığı hakkında bilgi verdi: ‘’Bu biyolojik karşılık, hücreleri daha güçlü hale getirir, DNA tamirat düzeneklerini aktive eder ve mitokondri işlevlerini güçlendirir.’’

Hormetik Uygulamalar

Sıcak/ Soğuk Maruziyeti (Cold plunge, soğuk duş, sauna vb.):
Soğuk duş, buz banyosu yahut kriyoterapi, hücrelerdeki gerilim cevabını artırarak mitokondriyal biyogenezi ve bağışıklık sistemini dayanaklar. Tertipli sauna kullanımı, ısı şoku proteinlerini (HSP) aktive eder. Bu proteinler hücre tamirini hızlandırır ve toksik proteinlerin birikimini önler.

Kalori Kısıtlaması / Aralıklı Oruç:
Güç alımını sınırlamak, oto­faji sistemini tetikler ve hücrelerin kendini yenilemesini sağlar. Ayrıyeten insülin hassaslığını artırır ve metabolik esnekliği geliştirir.

Egzersiz:

Düzenli fizikî aktivite, hem mitokondri sayısını artırır hem de oksidatif gerilimle baş etme kapasitesini yükseltir. Bilhassa direnç antrenmanları ve yüksek yoğunluklu interval idmanlar (HIIT) hormetik tesir yaratır.