Uzmanlardan midye ve kokoreç uyarısı: Ölümcül sonuçlara yol açabilir

Almanya’dan İstanbul’a tatil için gelen ve argümana nazaran Beşiktaş’ta midye üzere yiyecekler tüketen Servet ve Çiğdem Böcek çifti ile çocukları 6 yaşındaki Kadir ile 3 yaşındaki Masal, Fatih’te kaldıkları otelde gece saatlerinde rahatsızlanmaları sonrası hastaneye gitmişti. Anne ve çocukların hayatını kaybettiği olayda babanın tedavisi ağır bakımda sürüyor.

Uzmanlar benzeri olaylarla karşılaşmamak için besin zehirlenmelerine karşı uyardı. Acil Tıp Uzmanı Dr. Gültekin Akyol, Dahiliye Uzmanı Dr. Zübeyde Yüce Alğan, besin zehirlenmesi belirtilerine ait bilgi vererek, değerli tavsiyelerde bulundu.

“TOKSİNLER BİLHASSA BU SOKAK LEZZETLERİNİN İÇİNDE YER ALABİLİYOR”

Ürünlerin tüketildiği noktaların muteber olması gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Gültekin Akyol, “Öncelikle başsağlığı dileyelim, bahsi geçen eserler sokak lezzetleri olarak geçen eserler. Şu anda gündeme geldi lakin her gün ortalama birkaç tane olay acil servislere başvuruyor alışılmış ki çok kolay formlarda hastalar bulantı, kusma, ishal şikayetleriyle gelebiliyor. Toksinler bilhassa bu sokak lezzetlerinin içinde yer alabiliyor. Midyeden örnek vermemiz gerekirse, temizlenme süreçleri çok kıymetli. Ölçüsü çok fazla tüketildiği için pilav da mevcut ve çok çabuk bozulabilen eserler. Saklanma şartları, tezgahta satılan eserler takipleri, denetlenmeleri çok değerli. İsmi geçen eserlerden kokoreçten bahsedecek olursak aslında bağırsaktan üretilen bir eser olduğu için temizliğinin hoş yapılması gerekiyor. Köfte yahut sokakta satılan öteki eserlere baktığımız vakit soğuk sandviçler olsun şayet hoş alanlarda, hakikat hallerde koruma edilmezse bulaş riski çok fazla. Kumpirin içinde örneğin, salataları koyduğumuz vakit hoş yıkanıp yıkanmaması değerli. Yoğurt ve süt eserleri de mevcut, bunlar çok süratli bozulan eserler. Düzgün kurallarda dolaplarda saklanmadıysa, üretim koşulları problemliyse çok süratli bir halde bulantı, kusma, çok sıvı kaybı ve buna bağlı olarak zehirlenme tablolarına neden olabilir. Genelde zehirlenme hastalarına tıpkı biçimde yaklaşırız, semptomlarını gidermeye çalışırız, sıvı kaybını ortadan kaldırmaya çalışırız. Büyük olasılıkla öncelikle bu müdahaleler yapılmıştır. Bu kadar süratli ilerlemesine bağlı olarak botulinum toksin olabileceğinden şüpheleniyorum ancak bunu kan analiziyle anlamak mümkün değil. Otopsi periyotlarında ortaya çıkacaktır” diye konuştu.

“ŞU PERİYOTTA EN SIK TAVUKLA KARŞILAŞIYORUZ”

Bu cins zehirlenmelerin birinci 6-12 saat içinde çok süratli ishal ve sıvı kaybına neden olduğunu belirten Uzm. Dr. Akyol, “Zehirlenme ne yazık ki tavuk sonrasında çok fazla gözüküyor. Burada hijyen şartları ön plana çıkıyor, ‘Eldiven taktık, hijyen sağladık’ üzere bir niyet oluyor. Tıpkı eldivenle herkese servis yapılıyor, eldiven değiştirilmiyor, para alınıp veriliyor, bunlar bulaş riskini artırıyor. Salata ile çiğ tavuğun birebir tahtada kesilmesi bunlar süratli bulaşlara neden oluyor. Birinci 6-12 saat içinde çok süratli bir formda ishal şikayetleri, sıvı kaybı ilerleyen periyotlarda tansiyon düşüklüğü ve kalp durmasına bile neden oluyor. Şu periyotta en sık tavukla karşılaşıyoruz diyebilirim. Kumpir yahut midyede farklı süreçlerde başlayabilir, Kusmanın artması ve kusmanın bilhassa fışkırır dediğimiz stilde olması çabucak acile gelmemiz gerektiğini gösteriyor. Midye, içinde pilav da olduğu için bu da gerçek kurallarda şayet korunmazsa süratli bir formda toksinlere neden olabilir bu yüzden midye tüketmek aslında biraz tehlikeli. Bir tane değil çok fazla yediğimiz için bu seferde tesirlerini çok daha fazla artırıyoruz ne yazık ki. Hijyeninden mümkün olduğunca emin olduğumuz yerleri tercih etmeye çalışmalıyız. Botulinum toksin stilinde bir toksinse tek bir tane midye yemek bile bu şikayetleri ortaya çıkartabilir. Bilhassa tavuk zehirlenmelerinde süratli müdahale edilmezse çok fazla, süratli bir biçimde sıvı kaybı hem kusma hem ishalle ölümcül noktalara getirebiliyor. Hoş temizlenmiş, düzgün hazırlanmış bir midyede bu türlü bir tablo oluşmasını beklemiyoruz” dedi.

“ÖLÜMCÜL OLABİLECEK SONUÇLARA NEDEN OLABİLİR”

Gıdayı aldıktan sonra 6 ila 72 saat ortasında geçen mühletin kıymetli olduğunu söyleyen Dahiliye Uzmanı Dr. Zübeyde Yüce Alğan, “2-3 gün evvel yediğin bir besin da zehirleyebilir, 6 saat evvel aldığın bir besin da zehirleyebilir. Şayet sıvı kaybı çok fazla olursa bu öteki organlara da yansıyacaktır. Yaşı daha küçük olanların ve yaşlı olanların bağışıklık sistemleri daha zayıf oldukları için daha çok etkilenirler. Genelde çocukluk ve ileri yaş çağında besin zehirlenmesini daha ağır olarak görürüz. Genelde yatışları daha uzun müddetli yatışlar olur. Hangi ısıda pişirildi bu besinler? Kısa vadeli ve daha düşük ısılarda bir pişirme varsa ziyanlı olan toksin, bakteri ve virüsler besinin içinde var olmaya devam edecektir. Ölçüsü kıymetli, çok az bir ölçüde bulaş olan gıdayı tükettiğimizde daha kısa müddette güzelleşirken çok ağır bulaş olan besinleri tükettiğimizde daha ağır seyredecektir. Ayrıyeten kimi virüsler toksin üretirler. Botulinum diye bir toksin vardır ve çok ağır seyreder. Kişinin nörolojik sistemini, beynini tesirler. Bedende hastanın kaybına kadar gidebilecek sıvı kaybına ve zehirlenmeye neden olabilir. Bunlar genelde et ve et eserleri, süt ve süt eserlerinde ortaya çıkar. Balık mesela midyede ortaya çıkan bir çeşidi vardır. Gerçek ısılarda pişirdik ve beklettik, uzun müddet dışarıda, oda ısısında beklediği vakit yeniden kontaminasyon olacaktır. Bu bakteriler ve toksinler karaciğer yetersizliğine neden olabilir, ölümcül olabilecek sonuçlara neden olabilir. 48 saati geçmiş, son 5 saattir idrar çıkışı yoksa şuur bulanıklığı, çift görme, bulanık görme üzere şikayetleri varsa ateşi çok yüksekse bu hastanın bir an evvel hastaneye alınıp sıvı istikrarının, elektrolit bozukluğunun tedavi edilmesi gerekir. Hava alan bir konserve kavanozu varsa ondan da olabilir ve çok ağır besin zehirlenmesi olabilir” biçiminde konuştu.