İsrail bir yılda 800 kilometrekare Suriye toprağı işgal etti

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun işgal altındaki Suriye topraklarına gitti.

Netanyahu, bu topraklara girerken yanında Savunma Bakanı Israel Katz, Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar, İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ve Shin Bet (İç İstihbarat Servisi) Başkanı David Zini yer aldı.

İşgal altındaki topraklarda İsrail askerlerine hitap eden Netanyahu, “Buradaki kapasitemize – hem savunma hem atak açısından- çok büyük ehemmiyet veriyoruz. Dürzi müttefiklerimizi korumak ve bilhassa İsrail devleti ile Golan Tepeleri’nin karşısındaki kuzey sonunu garanti altına almak için buradayız.” tabirlerini kullandı.

Netanyahu’nun işgal altındaki topraklara gidişi, İsrail ile Suriye ortasında yeni bir güvenlik mutabakatı için yürütülen müzakerelerin çıkmaza girdiği istikametindeki haberlerin akabinde gelmesi dikkati çekti.

Uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletlerin (BM) yansısını çeken gelişmeyle ilgili kınama iletileri paylaşıldı.

Şam, Netanyahu’nun topraklarını ihlalini, “işgalin yasallaştırılması girişimi” olarak nitelerken, BM durumu “en hafif tabirle tasa verici” olarak değerlendirdi.

Katar Dışişleri Bakanlığı adımı “uluslararası hukukun ihlali” olarak nitelendirirken, Ürdün İsrail’in “provokatif uygulamalarını derhal durdurması” daveti yaptı.

İsrail, Suriye toprağı olan Golan Tepeleri’ni 1967’den bu yana işgali altında tutuyor.

1974’te yapılan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’na nazaran, işgal altındaki Golan Tepeleri’nin bitişiğinde bulunan tampon bölge, BM Ateşkes Müşahede Gücü’nün (UNDOF) sorumluluğu altındaydı.

Baas rejiminin 8 Aralık 2024’te yıkılmasının akabinde İsrail, devrik Baas rejimine ilişkin onlarca noktayı amaç aldı ve ülkede birçok bölgeyi yüzlerce hava atağıyla vurdu. İsrail, bu akınlarla bilhassa eski rejimden kalan askeri gereç ve altyapıları yok etmeye çalıştı.

Suriye Cumhurbaşkanı Şara, İsrail ordusunun 8 Aralık 2024’ten 18 Eylül’e kadar Suriye’ye 1000’den fazla hava saldırısı ve 400’den fazla kara saldırısı düzenlediğini açıkladı.

Buna ek olarak, İsrail ordusu BM Ateşkes Müşahede Gücü’nün varlığına karşın Golan Zirveleri bitişiğindeki birçok yeri daha işgal etti.

Suriye’nin güneyinde Şam kırsalında Doğu Cebel Pir ile Beyt Cin; Dera’da Şecere, Maerya, Abidin ve El-Cezire; Kuneytra’da ise Cibata Haşab, Kırs Nakıl, Kahtaniyye, Doğu Kevdene, Batı Kevdene, Tlul El-Humr, Hamidiyye, Mantara Barajı, El-Hımriyye, Tarım Kulesi, Eski Kuneytra, Kuneytra Kulesi, Adnaniyye ve Ruveyhiyye Barajı olmak üzere toplam 19 başka noktada İsrail askerleri konuşlandı.

Zaman vakit işgal ettiği bölgelerde baskınlar düzenleyen İsrail, tarım topraklarını tahrip etti, sivilleri alıkoydu ve işgalini genişletmeyi sürdürdü.

Anadolu Ajansı muhabirinin hesaplamalarına nazaran İsrail, işgal ettiği Golan Tepeleri’ne ek olarak son bir yıl içinde 800 kilometrekarelik Suriye toprağını daha ele geçirdi.

İsrail ordusu, işgal ettiği bu yeni alanlarda kurduğu küçük askeri üsler üzerinden bölgeyi büyük oranda denetim altında tutuyor ve etrafa keyfi baskınlar düzenleyerek alanda fiili bir hakimiyet tesis ediyor.

İşgalini genişleten İsrail ile Şam idaresi ortasında ABD öncülüğünde yapılan güvenlik görüşmeleri şimdi bir sonuç vermedi.

İsrail, yeni bir güvenlik mutabakatı dayatmak isterken, Şam idaresi Tel Aviv’in 8 Aralık 2024’ten itibaren işgal ettiği 800 kilometrekarelik alandan çekilmesini ve 1974 Anlaşması’nın yine uygulanmasını istiyor.

1974 ANLAŞMASI

Taraflar ortasında 1974 Kuvvetlerin Ayrıştırılması Muahedesi kapsamında, İsrail hududu “mavi” ve Suriye sonu “kırmızı” olmak üzere iki ayrım çizgisi belirlenmiş ve ortalarında bir tampon bölge oluşturulmuştu.

Tampon bölgede, Suriye egemenliği altında olması şartıyla, muahedenin uygulanmasını denetlemekten Suriye Golan Tepeleri’nde misyon yapan BM Ateşkes Müşahede Gücü (UNDOF) sorumlu tutuldu.

Anlaşmada ayrıyeten, “UNDOF’un ateşkesin sürdürülmesini ve sıkı formda uyulmasını temin için çalışacağı; ayırma ve sonlandırma alanlarına ait ek protokolü denetleyeceği” söz edildi.

Anlaşmada, “(BM gücü) misyonunu yerine getirirken genel olarak geçerli Suriye maddelerine ve düzenlemelerine uyacak ve mahallî sivil yönetimin çalışmalarını engellemeyecektir.” denildi.

Misyonun ayrıyeten, “hareket özgürlüğünden, bağlantıdan ve vazifesi için gerekli öbür imkanlardan yararlanacağı, savunma niteliğinde kişisel silahlarla donatılacağı ve bu silahları sırf yasal müdafaa gayesiyle kullanacağı” belirtildi.

UNDOF’un BM Güvenlik Konseyi’nin yetkisi altında olduğu, mutabakat uyarınca kontroller yapacağı ve taraflara her 15 günden az olmamak kaydıyla sistemli rapor vereceği kaydedildi.