Çin’den Japon deniz eserlerine ithalat yasağı

Çin hükümeti, Tayvan konusundaki açıklamaların tetiklediği diplomatik krizin derinleşmesiyle birlikte Japon deniz eserleri ithalatını askıya alma kararı aldı.

Japon kamu yayın kurumu NHK, hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Pekin idaresinin bu kararı Fukuşima nükleer santralinden okyanusa bırakılan işlenmiş atık suyun izlenmesi gerekliliğiyle gerekçelendirdiğini duyurdu.

Pekin’den hususa ait şimdi resmi bir doğrulama gelmedi.

Çin, Fukuşima santralinin 2023 yılında atık su tahliyesine başlamasının akabinde Japon deniz eserlerine yasak getirmiş, fakat yakın vakitte alımlara yine başlamıştı.

Birleşmiş Milletler’e bağlı atom enerjisi kurumu tahliyeyi desteklese ve santral işletmecisi TEPCO radyoaktif elementlerin trityum hariç filtrelendiğini belirtse de Pekin, Japonya’yı Pasifik Okyanusu’nu “kanalizasyon” üzere kullanmakla suçluyor.

TAKAİÇİ’NİN TAYVAN’A AİT SÖZLERİ

Krizin fitili, Başbakan Takaiçi’nin 7 Kasım’da Japon parlamentosu Diet’teki oturumda yaptığı konuşmayla ateşlendi.

Takaiçi, Tayvan Boğazı’na yönelik rastgele bir müdahaleyi “ülkesinin varlığını tehdit eden bir durum” olarak göreceğini ve bu senaryoda askeri güç kullanabileceğini tabir etti.

Tayvan’ı kendi topraklarının bir modülü olarak gören Çin idaresi bu kelamlara sert reaksiyon gösterdi.

Pekin idaresi, Takaiçi’nin kelamlarını geri almasını talep etti lakin Başbakan bu isteği geri çevirdi.

Bunun üzerine Çin Dışişleri Bakanlığı, Japonya’nın Pekin Büyükelçisi Kenci Kanasugi’yi bakanlığa çağırarak Tokyo idaresine resmi protesto notası verdi.

Aynı vakte Çin devlet medyasına nazaran, en az iki Japon sinemasının Çin’deki gösterimi ertelendi.

Çin Dışişleri Bakanlığı, Japonya’daki güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle vatandaşlarına seyahat uyarısında bulundu.

Eğitim Bakanlığı da benzer bir açıklamayla Japonya’da eğitim gören öğrencileri dikkatli olmaları konusunda uyardı.

İSTİŞARELER BAŞLADI

Japonya Dışişleri Bakanlığı Asya-Pasifik İşleri Genel Müdürü Masaaki Kanai, gerilimi düşürmek hedefiyle salı günü Pekin’de Çinli mevkidaşı Liu Cinsong ile bir ortaya geldi.

Fakat görüşme, Pekin’in tavrını değiştirmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, görüşme sırasında Çin’in Takaiçi’nin “kusurlu ifadeleri” nedeniyle Japonya’yı bir sefer daha protesto ettiğini açıkladı.

Mao Ning, “Takaiçi’nin safsataları memleketler arası hukuku ve memleketler arası alakaları düzenleyen temel normları önemli halde ihlal ediyor” diyerek, Başbakan’ın yorumlarının Çin-Japonya bağlarının siyasi temeline temelden ziyan verdiğini vurguladı.

Öte yandan Japonya tarafı, bu haftanın başında Çin’deki vatandaşlarını etraflarına karşı dikkatli olmaları ve büyük kalabalıklardan kaçınmaları konusunda uyardı.

Pekin idaresi de dün yaptığı açıklamada Çin’deki yabancıların güvenliğini müdafaa taahhüdünde bulundu lakin Takaiçi’nin kelamlarına yönelik yansısını sürdürdü.

İki ülke ortasındaki ticaret hacmi siyasi tansiyonlardan direkt etkilenecek.

2023 datalarına nazaran, Japonya’nın toplam 390 milyar yenlik (yaklaşık 2,5 milyar dolar) deniz eserleri ihracatının yüzde 15,6’sı Çin ana karasına yapıldı. Bu oran 2022 yılında yüzde 22,5 düzeyindeydi.

Aynı devirde Hong Kong ihracatın yüzde 26,1’ini, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ise yüzde 15,7’sini oluşturdu.

JAPON ÇOCUKLARI MAKSAT ALAN SALDIRILAR

Ticari ve diplomatik krizin art planında Çin’de Japon vatandaşlarına yönelik gerçekleşen şiddet olayları da yer alıyor.

Geçen yıl Çin’de Japon çocukları amaç alan iki bıçaklı taarruz Japonya’da reaksiyonlara yol açmıştı.

18 Eylül 2024’te, Guangdong eyaletinin Şıncın kentinde, babası Japon annesi Çinli olan 10 yaşındaki bir çocuk, Japon ilkokuluna giderken bıçaklı akına uğradı.

Daha evvel 26 Haziran 2024’te Ciangsu eyaletinin Sucou kentinde okul servisi bekleyen Japon vatandaşı bir anne ve çocuğu misal bir taarruzun amacı olmuştu.

Sucou’daki olayda saldırıyı engellemeye çalışan Çinli bir bayan hayatını kaybetmişti.

Tokyo idaresi, çocukların gaye alındığı olayların “nefret suçu” kuşkusu taşıdığını belirterek vatandaşlarının can güvenliğinin sağlanmasını talep ederken, Çinli yetkililer akınları “münferit vaka” olarak nitelendirmeyi sürdürüyor.