Bosna’da Müslümanlara yönelik “keskin nişancı safarisi” argümanı üzerine İtalya soruşturma başlattı

Milano Cumhuriyet Başsavcılığı, 1990’lı yılların başındaki savaş sırasında İtalyan vatandaşlarının Bosna-Hersek’e “keskin nişancı safarileri” düzenlediği tezleriyle ilgili soruşturma başlattı.

İtalyanlar ve başkalarının kuşatma altındaki Saraybosna kentinde sivillere ateş açmak için yüklü ölçüde para ödedikleri sav ediliyor.

Soruşturmadaki tezlere nazaran, en az 100 kişinin katıldığı bu insanlık dışı hareket için, Sırplara adan başı 100 bir Euoro ödeme yapıldı. Sırplar, erkek, bayan ve çocuklar için farklı fiyat istediler.

BBC’nin farklı haber sitelerinden derlediği bilgilere nazaran, insanlık kabahatini araştıran soruşturmanın seyri şöyle:

Milano’daki şikayet, Saraybosna etrafındaki doruklarda Sırp mevzilerinden “savunmasız sivilleri öldürebilmek için para ödeyen” silah tutkunu “çok varlıklı insanların” başlattığı bir “insan avını” anlatan gazeteci ve romancı Ezio Gavazzeni tarafından yapıldı.

Bazı haberlere nazaran erkek, bayan yahut çocuk öldürmenin bedeli farklıydı. Saraybosna’nın dört yıl süren acımasız kuşatması sırasında 11 binden fazla kişi öldü.

Yugoslavya savaşla parçalanmış, kent Sırp güçleri tarafından kuşatılmış, daima topçu ateşi ve keskin nişancı ateşi altındaydı.

Yurt dışından gelen “insan avcıları”na ait misal tezler yıllar içinde birkaç sefer ortaya atılmış olsa da Gavazzeni’nin topladığı ve ortalarında bir Bosnalı askeri istihbarat görevlisinin sözünün de bulunduğu kanıtlar, şu anda İtalyan terörle çaba savcısı Alessandro Gobbis tarafından inceleniyor.

Bosnalı subay, Bosnalı meslektaşlarının kelamda safarilerden 1993’ün sonlarında haberdar olduklarını ve bu bilgiyi 1994’ün başlarında İtalya’nın Sismi isimli askeri istihbaratına ilettiklerini açıkladı.

Sismi’den karşılık birkaç ay sonra geldi. “Safari” turistlerinin İtalya’nın kuzeyindeki hudut kenti Trieste’den uçup Saraybosna’nın üzerindeki zirvelere hakikat yola çıktıklarını öğrendiler.

Ansa haber ajansına nazaran, görevliye “Buna son verdik ve artık safari olmayacak,” denildi. İki ila üç ay içinde seyahatler durduruldu.

Genellikle terörizm ve mafya üzerine yazan Ezio Gavazzeni, Saraybosna’ya yapılan keskin nişancı seferlerini birinci defa 30 yıl evvel İtalyan Corriere della Sera gazetesi haberinde duymuş, lakin elinde kesin bir ispat yok.

Slovenyalı direktör Miran Zupanic’in 2022 üretimi “Saraybosna Safarisi” isimli belgeselini izledikten sonra hususa geri döndü. Belgeselde, cinayetlere karışanların ABD ve Rusya’nın yanı sıra İtalya da dahil olmak üzere birçok ülkeden olduğu sav ediliyor.

Gavazzeni soruşturmayı derinleştirdi ve Şubat ayında savcılara bulgularını sundu. Bulguların ortasında eski Saraybosna Belediye Başkanı Benjamina Karic’in raporunun da bulunduğu 17 sayfalık bir belge olduğu belirtiliyor.

İtalyan gazetesi La Repubblica’ya konuşan Gavazzeni, “Saraybosna kuşatması sırasında silahsız sivilleri öldürmek için para ödeyen varlıklı, uygun ilişkileri olan şahıslardan ve iş adamlarından bahsediyoruz. İnsan avı için Trieste’den ayrıldılar ve akabinde saygın günlük ömürlerine geri döndüler.” dedi.

İddialara nazaran, bir bu çeşit harekette, en az üçü İtalyan olmak üzere beş yabancı, Saraybosna’yı çevreleyen dağlara götürülmeden evvel Belgrad’dan yola çıkmıştı. Kelamda “hafta sonu keskin nişancılarından” birinin, özel bir estetik cerrahi kliniğinin sahibi Milanolu olduğu tespit edildi.

Saraybosna Belediye Başkanı tarafından savcılığa sunulan raporla birlikte 17 sayfalık şikayette, “Siyasi yahut dini bir hedef yoktu; oraya cümbüş ve şahsî tatmin için giden varlıklı insanlardı.

Silah tutkunu, tahminen de atış poligonlarına yahut Afrika’da safariye giden insanlardan bahsediyoruz.” üzere sözlere yer verildi.

İtalya’nın La Repubblica gazetesine konuşan Gavazzeni, bu uygulamaya “çok sayıda” kişinin katıldığını, toplamda “en az yüz” kişinin katıldığını ve İtalyanların bunun için “çok para” ödediğini, günümüz parasıyla 100 bin avroya (88 bin sterlin) kadar çıktığını sav etti.

1992 yılında, merhum Rus milliyetçi müellif ve siyasetçi Eduard Limonov, ağır makineli tüfekle Saraybosna’ya çok sayıda mermi sıkarken sinemaya alınmıştı.

Daha sonra Lahey’deki milletlerarası bir mahkeme tarafından soykırımdan hatalı bulunan Bosnalı Sırp başkan Radovan Karadziç, yamaçlardaki mevzileri gezdiriyordu.

Limonov, savaş turizminin parasını ödemedi. Karadzic’e hayran olarak oradaydı ve ona, “Biz Ruslar senden örnek almalıyız,. diyordu.

Milano savcılığının dava açtığı birinci defa temmuz ayında Vilayet Giornale internet sitesinde, İtalyanların minibüslerle dağlara geldikleri, denetim noktalarından geçerken yüklü ölçüde rüşvet ödedikleri ve insani yardım görevindeymiş üzere davrandıkları yazıyordu.

Savaş bölgesinde bir hafta sonu süren çekimlerin akabinde olağan hayatlarına geri döneceklerdi.

Gavazzeni, bu aksiyonları “kötülüğün kayıtsızlığı” olarak niteledi.

Savcılar ve polisin, olaya kimlerin karışmış olabileceğini tespit etmek için bir şahit listesi hazırladığı belirtiliyor.