Avrupa’dan ABD’nin ‘toprak karşılığı barış’ planına ret

Avrupa ülkeleri, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin hazırladığı ve Ukrayna’nın topraklarından vazgeçmesini öngören yeni barış planına karşı çıktı.

Konuya aşina kaynakların Reuters ve AFP’ye aktardığı bilgilere nazaran Washington yönetimi, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e, savaşın sona ermesi için ABD tarafından hazırlanan çerçeve muahedeyi kabul etmesi gerektiği bildirisini verdi.

Söz konusu plan, Kiev’in Rusya’ya toprak bırakmasını ve Ukrayna ordusunun kapasitesinin kısmen sonlandırılmasını içeriyor.

Ukrayna’nın Avrupalı müttefikleri, bu kaideleri “teslimiyetle eşdeğer” görerek plana itiraz etti.

WASHINGTON İLE MOSKOVA ORTASINDA DİPLOMASİ TRAFİĞİ

Axios haber sitesinin Amerikalı ve Rus yetkililere dayandırdığı bilgilere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, Rusya ile istişare halinde 28 unsurluk bir taslak üzerinde çalışıyor.

Belgenin dört ana kategoride -Ukrayna’da barışın sağlanması, güvenlik garantileri, Avrupa’da güvenlik mimarisi ve ABD’nin Rusya ve Ukrayna ile gelecekteki ilişkileri- toplandığı belirtiliyor.

Süreci Amerikan tarafında Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, Rusya tarafında ise Devlet Başkanı’nın Memleketler arası Yatırım ve Ekonomik İşbirliği Özel Temsilcisi Kirill Dmitriyev yönetiyor.

Axios’a konuşan Dmitriyev, barış planı üzerindeki çalışmaları doğrulayarak teşebbüsün muvaffakiyet talihini yüksek gördüklerini söz etti ve “Rusya’nın tavrının sahiden dikkate alındığını hissediyoruz” diye konuştu.

Planın içeriğine vakıf bir kaynak, taslağın Kiev’in Moskova’ya toprak terk etmesini ve ordusunu yarıdan fazla küçültmesini öngördüğünü belirtti.

Üst seviye bir AB yetkilisi ise bu teşebbüsün, ABD’nin Rus petrol şirketlerine uyguladığı yaptırımların akabinde “Rusya’nın dikkati dağıtmak emeliyle ortaya attığı bir anlatı” olduğunu savundu.

AVRUPA BAŞKENTLERİNDEN “TESLİMİYET” UYARISI

Brüksel’de toplanan Avrupa Birliği dışişleri bakanları, şimdi tam olarak kamuoyuna açıklanmayan ABD planı hakkında temkinli lakin kararlı açıklamalarda bulundu.

Avrupalı diplomatlar, Kiev’den cezalandırıcı ödünler talep edilmesine karşı duracaklarını ve rastgele bir mutabakatın Ukrayna’nın kendini savunma kabiliyetini elinden almaması gerektiğini vurguladı.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Ukraynalıların herkesin egemenliğine hürmet duyan adil ve kalıcı bir barış istediğini belirterek, “Barış, teslimiyet olamaz” dedi.

Barrot, müzakerelerin temas çizgisinde sağlanacak bir ateşkesle başlaması gerektiğini ifade etti.

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski ise kısıtlamaların mağdura değil saldırgana uygulanması gerektiğine dikkat çekti.

Sikorski, “Umarım savunma kabiliyetine kısıtlama getirilen taraf kurban değil, saldırgan potansiyeli sonlandırılması gereken taraf olur” değerlendirmesinde bulundu.

AB Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da rastgele bir planın işleyebilmesi için Ukraynalıların ve Avrupalıların sürece dahil edilmesi gerektiğini vurguladı.

Kallas, “Bu savaşta bir saldırgan ve bir kurban olduğunu anlamalıyız. Rus tarafından rastgele bir taviz verildiğini duymadık. Şayet Rusya hakikaten barış isteseydi, şartsız bir ateşkesi çoktan kabul edebilirdi” ifadelerini kullandı.

Litvanya Dışişleri Bakanı Kestutis Budrys ise ABD’nin sürece dahil olmasının olumlu bir yan taşıdığını, Washington’ın Ukrayna evrakını büsbütün Avrupa’ya bırakmadığını belirtti.

ABD: KUVVETLİ, LAKİN GEREKLİ TAVİZLER

Beyaz Saray, basına yansıyan teklifler hakkında resmi bir yorum yapmadı. Ancak ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Washington’ın çatışmanın her iki tarafından gelen girdilere dayanarak savaşı sona erdirmek için fikirler geliştirmeye devam edeceğini belirtti.

Rubio, “Ukrayna’daki üzere karmaşık ve ölümcül bir savaşı sona erdirmek, önemli ve gerçekçi fikirlerin kapsamlı bir halde ele alınmasını gerektirir. Kalıcı bir barışa ulaşmak, her iki tarafın da şiddetli lakin gerekli ödünleri kabul etmesini zarurî kılacaktır” dedi.

KİEV’DE KRİTİK ASKERİ ZİRVE

Diplomatik baskıların artarken, dün ABD Kara Kuvvetleri Müsteşarı Dan Driscoll ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Randy George liderliğindeki bir heyet Kiev’de temaslarda bulundu.

Heyet, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Aleksandr Sırskiy ile görüştü ve Zelenskiy ile bir ortaya gelmesi bekleniyor.

Görüşmede Sırskiy, adil bir barışı sağlamanın en yeterli yolunun Ukrayna hava alanını korumak, Rusya’nın derinliklerine hücum düzenleme kabiliyetini artırmak ve cephe çizgisini istikrara kavuşturmak olduğunu iletti.

Ukrayna, savaşın dördüncü kışına girerken alanda şiddetli bir tabloyla karşı karşıya.

Rusya ordusu, doğudaki stratejik demiryolu merkezi Pokrovsk’u ele geçirmek üzere ilerleyişini sürdürüyor.

Moskova, Ukrayna topraklarının yaklaşık beşte birini denetim altında tutuyor ve Kiev daha fazla toprak vermedikçe, daimi tarafsızlığı kabul etmedikçe ve ordusunu küçültmedikçe savaşı bitirmeyeceğini belirtiyor.