ABD’deki on binlerce Ukraynalı yasal statüsünü kaybetme riskiyle karşı karşıya

Rusya’nın işgalinden kaçtıktan yaklaşık üç yıl sonra, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) on binlerce Ukraynalı, bir vakitler çalışmalarına, eğitim görmelerine ve hayatlarını yine kurmalarına imkan tanıyan yasal müdafaaların çöküşüyle karşı karşıya.

Reuters’ın haberine nazaran, ABD hükümetinin iç bilgileri, 31 Mart prestijiyle yaklaşık 200 bin kişinin yasal statüsünü kaybetme riski altında olduğunu gösteriyor.

Bu datalar, birikmiş müracaat sayısının boyutunu birinci sefer ortaya koydu.

YASAL MUHAFAZA ÇÖKTÜ

Bu belirsizliğin merkezinde yer alan isimlerden biri de Kateryna Golizdra. Müracaatının yenilenmesine ait haber beklerken altı ay geçiren Golizdra, altı ay daha bekleyebileceğini düşünüyor.

Ancak yasal statüsü mayıs ayında sona erdiğinden bu yana, durumun sonuçları anında hissedildi.

35 yaşındaki Golizdra, otomatik olarak hudut dışı edilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı, çalışma müsaadesini kaybetti ve Fort Lauderdale’deki Ritz Carlton otelinde yılda 50 bin dolardan fazla kazandığı yöneticilik vazifesinden ayrılmak zorunda kaldı.

İşiyle birlikte sıhhat sigortasını da kaybeden Golizdra’nın karaciğer rahatsızlığıyla ilgili denetimleri de sona erdi.

Reuters’a yaptığı açıklamada, savaş nedeniyle yerinden edilen ve artık Almanya’da yaşayan annesine artık para gönderemediğini söyledi.

TRUMP İDARESİ PROGRAMI ASKIYA ALDI

Yaklaşık 260 bin Ukraynalının ülkeye kabul edildiği insani kurallı tahliye programı, eski Lider Joe Biden periyodunda Nisan 2022’de başlamıştı.

Program, BM tarafından dünya çapında kaydedilen 5,9 milyon Ukraynalı mültecinin (5,3 milyonu Avrupa’da) küçük bir kısmına iki yıllık kalış hakkı sunuyordu.

Fakat Trump idaresi, ocak ayında güvenlik kaygılarını münasebet göstererek hem müracaatları hem de yenileme işlemlerini durdurdu.

Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile Oval Ofis’te yaptığı gergin toplantının ardından ABD Başkanı Donald Trump, mart ayında kümenin statüsünü büsbütün iptal etmeyi düşündüğünü açıkladı.

Trump programı yürürlükte bırakmış olsa da çok az ilerleme kaydedildi. Bir federal yargıç, mayıs ayında yetkililere süreçleri yine başlatma buyruğu verdi.

Ancak bir dava kapsamında geçen hafta yayımlanan hükümet bilgileri, göçmenlik makamlarının o vakitten bu yana Ukraynalılar ve öteki milletlerden şahıslar için sırf bin 900 yenileme başvurusunu sürece aldığını gösteriyor.

Bu sayı, müsaadeleri çoktan sona ermiş yahut sona ermek üzere olan on binlerce kişinin müracaatlarının sırf küçük bir kısmını oluşturuyor.

Temmuz ayında Trump tarafından imzalanan bir harcama paketi, kişi başına mevcut bin 325 dolarlık fiyata ek olarak insani yardım müracaatlarına bin dolarlık yeni bir fiyat getirdi.

“HER AN GÖZALTINA ALINABİLİR”

Golizdra haber beklerken, üç eski göçmenlik yetkilisi Reuters’a yaptığı açıklamada, Golizdra’nın federal yetkililer tarafından her an gözaltına alınabileceğini belirtti.

Golizdra, son altı ayını “stres ve korku dolu bir hamster çarkı” olarak tanımladı. ABD’den ayrılmak zorunda kalırsa hayatını bir defa daha sıfırdan kurmak zorunda kalacağını tabir etti.

Reuters, çalışma müsaadeleri sona erdikten sonra işlerini kaybeden 24 Ukraynalı ile mülakat yaptı. Bu şahıslar ortasında yazılım uzmanları, bir okul öncesi öğretmeni, bir finansal planlamacı, bir iç mimar ve bir öğrenci bulunuyordu.

Bazıları birikimlerini kullandıklarını, borçlandıklarını yahut topluluk dayanağına başvurduklarını söyledi. Başkaları ise tutuklanma kaygısıyla meskenden nadiren çıktıklarını belirtti. Bir kısmı ise şimdiden Kanada, Avrupa yahut Güney Amerika’ya gitmişti.

Pek çok kişi için Ukrayna’ya dönmek imkânsız. Golizdra’nın Buça’daki meskeni, Mart 2022’de Rusya ordusunun kente saldırması esnasında ateşe verilmişti.

KORKU NEDENİYLE KONUTTAN ÇIKAMIYORLAR

Avukatlar ve yasa yapıcılar, yardım davetlerinde bir artış gördüklerini söylüyor.

Chicago bölgesinden Demokrat Partili ABD Temsilciler Meclisi üyesi Mike Quigley, 200’den fazla Ukraynalının ofisinden yardım istediğini aktardı. Pek birden fazla, yenileme süreçleri tamamlanmazsa hudut dışı edilmekten korkuyor.

Ukrayna Göçmenlik Vazife Gücü’nün yönetici yöneticisi ve hukuk danışmanı Anne Smith, koalisyon avukatlarının, akrabalarının gözaltına alındığını bildiren bireylerden haftada birkaç telefon aldığını söyledi.

Smith, Reuters’a yaptığı açıklamada, Ukraynalıların inşaat alanlarında, yemek teslimatı yaparken, Uber yahut kamyon şirketleri için araç kullanırken ve Chicago ile Cleveland bölgesindeki daha geniş kapsamlı kontrollerde tutuklandığını belirtti.

Sponsorlar da artan baskıyı lisana getiriyor. Kuzey Karolina’nın Raleigh kentinde eser pazarlama müdürü olan Brian Snyder, üç Ukraynalı aileye takviye olmuş.

Snyder, hükümetin tüm kurallarına uyan insanların artık kendilerine haksızlık yapıldığını hissettiğini söyledi.

Yakın vakitte bir bayanın, gözaltına alınması durumunda acil durum irtibat bireyi olup olamayacağını sorduğunu anlattı.

Tanıdığı öteki bir ailede ise genç yaştaki oğullarının kaideli tahliyesi yenilenirken, ebeveynleri ve küçük çocukları beklemede bırakılmış. Snyder, bu işlevsizliğin ve belirsizliğin toplum genelinde önemli gerilime neden olduğunu tabir etti.

ABD’DEN AYRILIYORLAR

Bazıları için evraksız kalma riski çok büyük. Reuters’ın görüşüne başvurduğu 24 bireyden altısı, göçmen gözaltı merkezine düşme yahut Trump idaresinin hudut dışı edilmesi güç öbür göçmenleri gönderdiği Latin Amerika ya da Afrika’ya gönderilme riskini göze almamak için ülkeden çoktan ayrılmış durumda.

Bu şahıslardan biri de Eylül 2023’te Brooklyn’e taşınan 31 yaşındaki yazılım mühendisi Yevhenii Padafa.

Mart ayında müsaadesini yenilemek için başvuran Padafa’nın başvurusu, eylül ayında mühleti dolana kadar beklemede kaldı.

Ülkede kalmasının gelecekte ABD’ye yine girişini engelleyebileceğinden korkan Padafa, hükümetin CBP One isimli uygulaması üzerinden istekli olarak ayrılmaya çalıştı.

Trump idaresi, sistem üzerinden ayrılanlara fiyatsız bir çıkış uçuşu ve bin dolarlık bir ikramiye taahhüt etmişti.

Padafa, hayat maliyetinin daha düşük olduğu ve Ukraynalılar için insani yardım programı bulunan Arjantin’e gitmeyi umuyordu. Lakin, uygulamanın oraya bilet düzenlemediğini söyledi.

Bir ABD hudut yetkilisi, uçuşun Ukrayna’ya rezerve edilmesi gerektiğini bildirdi.

Padafa, fiyatsız bilet ve ikramiyeye güveniyordu. Bu ayın ortasında çok az parayla Buenos Aires’e vardığında, birinci kirasını ödemek için dizüstü bilgisayarını satmayı planlıyordu.

Padafa, “Ukrayna’ya dönersem kendimi cephede bulurum. Diğer bir yerde evsiz kalmayı tercih ederim” diye ekledi.