Tercih kurbanı olmayın!

Üniversitelerde Ek Yerleştirme tercihleri bugün alınmaya başlandı. Merkezi yerleştirmede 71 bin 233 kontenjan boş kalmıştı ancak kazanıp da kayıt yaptırmayanlarla birlikte bu rakam 191 bin 140’a ulaştı. Üstelik bunun 66 bin 974’ü dört yıllık ve üzeri lisans programları arasında bulunuyor. Rakamlar incelendiğinde 119 bin 907 kişinin, üniversiteyi kazanıp kayıt yaptırmadığı görülüyor.

Her yıl, yüz binlerce kişi ya kazandığı programa kayıt yaptırmıyor ya da istemeden kayıt yaptırıp ilk yıl okuduktan sonra tekrar sınava giriyor. Hatta üniversiteyi bitirdikten sonra sınava girip başka bölümleri okuyanlar da oluyor. Vazgeçişlerin en büyük nedeni hatalı tercihler. Bunun da pek çok sebebi var. Adayların bu hataları yapmaması için öncelikle kılavuzu çok iyi incelemeleri gerekiyor.

Kodunu yanlış yazıyorlar

Adayların 24 tercih hakkı var. Ancak tüm tercihlerin doldurulması şart değil. Adayın kazandığında gerçekten mutlu olacağı, gidip okuyacağı programları yazması, sonradan pişman olmaması için çok önemli. Ancak pek çoğu ya puanına göre tercih yapıyor ya da ailesi başta olmak üzere çevresinin yönlendirmesiyle aslında çok da istemediği programları yazıyor. Kazandıktan sonra da pişman oluyor.

Tercih edilecek programın kodunu yanlış yazmak gibi çok küçük hatalar nedeniyle hiç istemediği programlara girenler de var. Tercih yanlışlıklarından doğacak sonuçların tüm sorumluluğu adaya ait olduğu için ÖSYM, “Hata yaptım, ben bu programı istemiyordum” gibi mazeretleri kabul etmiyor.

900’den fazla özel koşul var

Özel koşulları incelememek de en büyük tercih hatalarından biri. Kılavuzda, her programın karşısında “Özel Koşul” adı altında bir sütun var. Burada yer alan rakamlar, o programın ücretli olup olmadığı, yaş, sağlık, cinsiyet, okul türü gibi kriterleri; adli sicil kaydı, sağlık raporu gibi özel evraklar isteyip istemediği gibi koşulları gösteriyor. ÖSYM’nin yayınladığı Tablo 3 ve Tablo 4’te yer alan “Yükseköğretim Programlarının Koşul ve Açıklamaları” bölümünde, 920’e yakın koşulun açıklamaları bulunuyor. Adayların seçecekleri programın koşullarını iyi incelemeleri ve koşullarını taşımadıkları programları kesinlikle yazmamaları gerekiyor. Programların bazı şartlarını karşılayıp karşılamadığı ÖSYM tarafından kontrol edilmeyecek. Aday, koşulları karşılamadığı programları kazansa dahi kaydı yapılmayacak. Üstelik bu konuda da tüm sorumluluk adaya ait olacak.

Adayların yaptığı en büyük hatalardan biri de ücretli programlara dikkat etmemeleri. Programların özel koşulları arasında, vakıf üniversitelerinin ücretli olduğu bilgisi de yer alıyor. Bazı vakıf üniversiteleri, yüzde 50 burslu programlarda, hazırlık sınıfında burs indirimi sunmuyor. Yine devlet üniversitelerindeki SUNY programlarının yurt dışındaki eğitim dönemleri de ücretli oluyor. Bu ücretin ne kadar olduğu kılavuzda yazıyor. Ancak adaylar, bu koşulları dikkatli okumadığı için kayıt sırasında tam ücret ödeyeceklerini öğrendiklerinde, kayıttan vazgeçiyorlar.

Farklı ilçede olabiliyor

Bazı programlar, özellikle ön lisans programları, üniversitelerin bulunduğu ilin, farklı ilçelerinde olabiliyor. Adaylar, kayıt yaptırmaya gittiklerinde, programın bulunduğu ilçeyi beğenmeyebiliyor ve kayıttan vazgeçiyorlar. Aslında programın bulunduğu fakültenin ya da yüksekokulun hangi ilçede olduğu da özel koşullarda yazıyor.

O nedenle adayların özel koşulları, mutlaka okuması gerekiyor. Çünkü ek yerleştirmede de bir programa kayıt hakkı kazananların, kayıt yaptırmasa bile 2020’de tekrar üniversite sınavına girdiğinde, OBP’leri yarı yarıya düşecek. Bu da 15 ile 30 puan arasında bir kayıp demek.

Son bir uyarı, tercih listelerinizi tamamladıktan sonra, listenizdeki programların sırası, gerçekten istek sıranıza uygun mu, kontrol edin. Örneğin, beşinci tercihinize girdiğinizde, “Keşke altıncı tercihimi kazanmış olsaydım” demeyeceğinizden emin olun. Bu soruyu, her tercihiniz için kendinize tekrar tekrar sorun.

Kayıt süresi içinde https://ais.osym.gov.tr internet adresinden tercihlerde değişiklik yapma hakkınız var, o tarihten sonra değişiklik yapamayacaksınız. O nedenle tercihlerinizi internetle ÖSYM’ye göndermeden önce, tüm tercihlerinizi doğru yaptığınızdan emin olun. Tercih bilgilerinizi mutlaka kontrol edin ve yazıcıdan listenizin çıktısını alarak saklayın.