Honduras sandık başına gidiyor: Üç aday ortasında başa baş gayret

Orta Amerika ülkesi Honduras, 30 Kasım’da yapılacak devlet başkanlığı seçimleri için geri sayıma başlarken kampanya süreci karşılıklı hile suçlamaları ve şiddet olaylarıyla sona erdi.

Yaklaşık altı milyon seçmenin oy kullanma hakkına sahip olduğu ülkede, mevcut solcu Devlet Başkanı Xiomara Castro’nun yerine geçecek ismi belirlemek üzere üç ana aday yarışıyor.

Anketler, adaylar ortasında istatistiksel olarak başa baş bir gayret yaşandığını gösteriyor.

Uyuşturucu kaçakçılığı ve organize cürüm faaliyetleri nedeniyle Latin Amerika’nın en şiddet dolu ülkelerinden biri kabul edilen Honduras’ta seçim atmosferi gergin geçiyor.

Kampanyanın sona erdiği dün, Ulusal Parti ve Liberal Parti destekçilerini taşıyan araçların karıştığı trafik kazasında en az sekiz kişi hayatını kaybetti.

Polis Sözcüsü Gregorio Cornejo, başşehir Tegucigalpa’nın yaklaşık 180 kilometre kuzeydoğusundaki Colinas kasabasında meydana gelen ve 50 kişinin de yaralandığı olayın şartlarının soruşturulduğunu açıkladı.

ADAYLAR ORTASINDA “OLİGARŞİ” VE “SOSYALİZM” TARTIŞMASI

Seçim yarışı, Castro’nun iktidardaki Özgürlük ve Yeniden Kuruluş Partisi (Libre) adayı Rixi Moncada ile sağ kanat temsilcileri Nasry Asfura ve Salvador Nasralla ortasında geçiyor.

Castro hükümetinde daha evvel maliye ve savunma bakanlığı misyonlarında bulunan avukat kökenli Moncada, başkentteki son mitinginde seçimin “oligarişi ile demokratik sosyalizm modelleri arasında” geçeceğini savundu.

Moncada, 2009 yılında ABD dayanaklı bir darbeyle devrilen eski Devlet Başkanı Manuel Zelaya’nın eşi olan Castro’nun siyasetlerini sürdürme kelamı verdi.

İnşaat dalından siyasete atılan ve Tegucigalpa belediye başkanlığı yapan Ulusal Parti adayı Nasry Asfura ise destekçilerini sandığa gitmeye çağırarak Moncada’yı kastedip “Başarısız ideolojileri kabul etmeyeceğiz” diye konuştu.

Televizyon sunucusu ve inşaat mühendisi olan Liberal Parti adayı Salvador Nasralla ise destekçilerini taşıyan konvoya ataklar düzenlendiğini argüman ederek başkentteki son miting konuşmasını iptal etti.

Nasralla, Moncada’nın partisini “vandalizmle”, oy satın almakla ve hileye teşvikle suçladı. Ayrıyeten Moncada’nın Küba ve Venezuela hükümetlerinin takviyesini aldığını öne sürdü.

“SEÇİM MANİPÜLASYONU” İDDİALARI

Gerilimi artıran en değerli gelişme, Başsavcı Johel Zelaya’nın 29 Ekim’de seçim sonuçlarına müdahale edilmesine yönelik bir planı ifşa etmesiyle yaşandı.

Başsavcı Zelaya, sızdırılan ve dökümleri yapılan ses kayıtlarını soruşturma için ilgili makamlara ilettiğini duyurdu.

Kayıtlarda Ulusal Parti’den Seçim Kurulu Üyesi Cossette López, Ulusal Parti Kongre Küme Lideri Tomas Zambrano ve ismi açıklanmayan bir askeri yetkilinin seslerinin yer aldığı tez ediliyor.

Başsavcı Zelaya’nın aktardığına nazaran konuşmalar; seçim günü sonuçları aktaracak ulaşım şirketlerinin ayarlanması, gözlemcilerin ortasına casus yerleştirilmesi, bilgi akışının kesilmesi ve Liberal Parti adayı Nasralla’nın erkenden kazanan ilan edilmesi gibi planları içeriyor.

Libre Partisi, bu gelişmeleri “seçim darbesi girişimi” olarak nitelendirerek 13 Ekim’de “daimi seferberlik” ilan etti.

Parti Genel Koordinatörü Manuel Zelaya, 2009 darbesini aksine çevirdiklerini ve asla geri adım atmayacaklarını vurguladı.

MONCADA’DAN ORDUYU KULLANMA SUÇLAMALARINA YANIT

Sağ kanat adayları Asfura ve Nasralla, Moncada’nın seçim hilesi yapmak için orduyu devreye sokabileceğini öne sürdü.

Buna karşılık Moncada, rakiplerinin 2009’da eşi Manuel Zelaya’yı iktidardan uzaklaştıran güçler tarafından desteklendiğini belirtti.

Ulusal Seçim Kurulu, karşılıklı suçlamaların gölgesinde yasal mecburilik gereği oy pusulalarını perşembe günü askeri müdafaa altında ülke genelindeki merkezlere göndermeye başladı.

Seçim güvenliği konusundaki endişeler nedeniyle Avrupa Birliği ve Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) gözlemci heyetleri görevlendirdi.

Ayrıca ABD Kongresi’nden yedi Cumhuriyetçi ve iki Demokrat üye de oylamayı izlemek üzere alanda bulunacak.

Anayasa gereği ikinci kere aday olamayan mevcut Devlet Başkanı Xiomara Castro, görev müddeti boyunca ABD ile inişli çıkışlı bir münasebet yürüttü.

Castro idaresi, Tayvan ile ilgileri kesip Çin Halk Cumhuriyeti’ni tanıdı ve Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya destek verdi.

Castro ayrıyeten ABD’nin Orta Amerika’dan kitlesel hudut dışı planlarına reaksiyon olarak bu yılın ocak ayında ABD askerlerini ülkeden çıkarma tehdidinde bulundu.

Honduras’ta ABD’nin Orta Amerika’daki en büyük askeri üssü olan Soto Cano hava üssü bulunuyor.

Ülke, ABD’nin uyuşturucuyla uğraş operasyonları için stratejik bir merkez niteliği taşıyor.

Castro idaresi, misyon müddeti boyunca cinayet oranlarını 100 bin şahısta 41,7’den 27,2’ye düşürdü ve yoksulluk oranını yüzde 73,6’dan yüzde 62,9’a indirdi.

Hükümet ayrıyeten evvelki idarenin yabancı yatırımcılara belediyeler üzerinde denetim hakkı tanıyan “istihdam ve ekonomik kalkınma bölgeleri” uygulamasını sonlandırdı.

Seçimi kazanacak aday, Honduras’ın ilk kadın devlet başkanı olan Castro’dan görevi 27 Ocak 2026’da devralacak.

Önceki Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández ise uyuşturucu ve silah kaçakçılığı hatalarından ABD’de mahpus cezasını çekiyor.