Fidan gövdesine sarılan yün boş değilmiş! Kimyasalsız müdafaa, ‘muska’ tesiri

Anadolu ve Orta Asya’yı birleştiren gelenek

Kars’tan Sivas’a, Gümüşhane’den Uşak’a kadar birçok köyde üreticiler tıpkı yolu kullanıyor. Tıpkı gelenek Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan’da da yüzyıllardır değişmeden devam ediyor. Zira koyun yetiştiriciliğinin yaygın olduğu bu topraklarda yün, yalnızca bir hayvansal eser değil, ziraî hayatın da kesimi.

Bilimsel açıklaması sandığınızdan daha güçlü

Uzmanlar, yünün fidana sağladığı muhafazanın küçümsenmeyecek bir tesir yarattığını söylüyor. Lifli yapı kemirgen ve böcekleri uzak tutuyor, gövdeyi ani sıcaklık değişimlerine karşı izole ediyor, kök etrafında nem istikrarını koruyor, zararlıların en çok sevdiği bölge olan kök boğazını doğal bir kalkan üzere sarıyor. Üstelik yün vakitle toprağa karışarak organik bir gübre misyonu bile görebiliyor.

Kökeni eski Türk inançlarına dayanıyor

Üstelik işin yalnızca ziraî kısmı yok. Bu uygulama tıpkı vakitte bir inanç geleneğinin devamı. Eski Türk kültüründe yünün berbat enerjiyi uzak tuttuğuna, yeni ömrü koruduğuna ve fidana ‘güç verdiğine’ inanılıyordu. Altay, Tuva ve Orhun bölgesinde Şaman kültürünün tesirli olduğu topluluklarda bu uygulama hâlâ ritüel olarak sürdürülüyor. Yani o bir tutam yün, hem toprağı hem de geleneği koruyan sembolik bir ‘muska’ fonksiyonu görüyor.

Organik tarım dünyası yine keşfetti

Daha ilginci, bu kadim sistem çağdaş tarımın dünyasına da geri döndü. Organik üreticiler, yünün kimyasal kullanmadan müdafaa sağlaması, toprağın nemini uzun müddet tutması, kök bölgesini ısıtması nedeniyle ‘doğal malç’ olarak yine popülerleştiğini söylüyor. Hatta kimi permakültür çiftliklerinde bu formül şimdiden standart hale geldi.